زمان تقریبی مطالعه: 33 دقیقه
 

پرستش‌کنندگان نفس (قرآن)





در مقاله حاضر پرستش‌کنندگان نفس با توجه به آیات قرآن معرفی می‌شوند.

فهرست مندرجات

۱ - اتّحاد پرستش‌کنندگان نفس‌
۲ - استهزاهای پرستش‌کنندگان نفس‌
۳ - اضلال پرستش‌کنندگان نفس‌
۴ - اطاعت از پرستش‌کنندگان نفس‌
       ۴.۱ - حرمت اطاعت
       ۴.۲ - اطاعت از هواپرستان ال‌کتاب
       ۴.۳ - سبب تباهی آسمان‌ها و زمین
       ۴.۴ - محرومیت از ولایت و امداد الهی
       ۴.۵ - هلاکت و سقوط انسان
۵ - اعراض از پرستش‌کنندگان نفس‌
۶ - بی‌ارزشی پرستش‌کنندگان نفس‌
۷ - بی‌بصیرتی پرستش‌کنندگان نفس‌
۸ - پرستش‌کنندگان نفس در قیامت‌
       ۸.۱ - بی‌اثر بودن پندگیری
       ۸.۲ - اجابت سریع منادی
       ۸.۳ - سرگردانی
       ۸.۴ - خواری و ذلت
       ۸.۵ - پراکندگی
       ۸.۶ - هول‌انگیز بودن
       ۸.۷ - ترس ووحشت
۹ - پرستش‌کنندگان نفس و قرآن‌
۱۰ - پرستش‌کنندگان نفس و محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله
۱۱ - پستی پرستش‌کنندگان نفس‌
۱۲ - پیروی از پرستش‌کنندگان نفس‌
       ۱۲.۱ - حرمت پیروزی
       ۱۲.۲ - پیروی اهل کتاب از هواپرستان
       ۱۲.۳ - دوری از رحمت الهی
۱۳ - تحدّی با پرستش‌کنندگان نفس‌
۱۴ - تزیین اعمال پرستش‌کنندگان نفس‌
۱۵ - تشبیه پرستش‌کنندگان نفس‌
۱۶ - تهدید پرستش‌کنندگان نفس‌
۱۷ - جهل پرستش‌کنندگان نفس‌
۱۸ - چشمان پرستش‌کنندگان نفس‌
۱۹ - حق‌ناپذیری پرستش‌کنندگان نفس‌
۲۰ - حمایت از پرستش‌کنندگان نفس‌
۲۱ - خردناورزی پرستش‌کنندگان نفس‌
۲۲ - خطر پرستش‌کنندگان نفس‌
       ۲۲.۱ - هشدار خداوند به حضرت موسی
       ۲۲.۲ - مصونیت از خطر هواپرستان
       ۲۲.۳ - بازدارنده از قیامت
       ۲۲.۴ - هشدار خداوند به مؤمنان
       ۲۲.۵ - در خطر بودن پیروان ادیان الهی
۲۳ - خواسته‌های پرستش‌کنندگان نفس‌
       ۲۳.۱ - معجزه
       ۲۳.۲ - طرد مؤمنان نیازمند
       ۲۳.۳ - انحراف از قوانین الهی
۲۴ - سازش با پرستش‌کنندگان نفس‌
۲۵ - ضلالت پرستش‌کنندگان نفس‌
۲۶ - ظلم پرستش‌کنندگان نفس‌
۲۷ - عبرت از پرستش‌کنندگان نفس‌
۲۸ - عبرت‌ناپذیری پرستش‌کنندگان نفس‌
۲۹ - عجز پرستش‌کنندگان نفس‌
۳۰ - عقاید پرستش‌کنندگان نفس‌
۳۱ - علم پرستش‌کنندگان نفس‌
۳۲ - عناد پرستش‌کنندگان نفس‌
۳۳ - غفلت پرستش‌کنندگان نفس‌
۳۴ - کثرت پرستش‌کنندگان نفس‌
۳۵ - گمراهی پرستش‌کنندگان نفس‌
       ۳۵.۱ - فاقد هدایت الهی
       ۳۵.۲ - گمراه‌ترین انسان‌ها
       ۳۵.۳ - گمراه‌تر از چهارپایان
۳۶ - لجاجت پرستش‌کنندگان نفس‌
۳۷ - محرومیّت پرستش‌کنندگان نفس‌
۳۸ - مصادیق پرستش‌کنندگان نفس‌
       ۳۸.۱ - اهل‌کتاب‌
       ۳۸.۲ - برادران یوسف‌
       ۳۸.۳ - بلعم باعورا
       ۳۸.۴ - بنی‌اسرائیل‌
       ۳۸.۵ - سامری‌
       ۳۸.۶ - قابیل‌
       ۳۸.۷ - کافران مکّه‌
       ۳۸.۸ - مشرکان‌
       ۳۸.۹ - نصارا
       ۳۸.۱۰ - یهود
۳۹ - هدایت ناپذیری پرستش‌کنندگان نفس‌
۴۰ - پانویس
۴۱ - منبع

۱ - اتّحاد پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان گروهى متّحد و حمايت‌كننده از يكديگر:
ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‌ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ‌ إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ.

۲ - استهزاهاى پرستش‌كنندگان نفس‌



سؤال استهزا آميز هواپرستان از عالمان درباره سخنان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ ما ذا قالَ آنِفاً أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ.

۳ - اضلال پرستش‌كنندگان نفس‌



ضلالت‌هاى فراوان و ريشه‌دار بشر، ميراث عقايد و افكار هواپرستان تاریخ:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ.

۴ - اطاعت از پرستش‌كنندگان نفس‌




۴.۱ - حرمت اطاعت


حرمت اطاعت از هواپرستان:
۱. وَ لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى‌ حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.
۲. وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَ ما أَنْتَ بِتابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَ ما بَعْضُهُمْ بِتابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ‌ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ.
۳. وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ عَمَّا جاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَ مِنْهاجاً وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي ما آتاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ.
۴. وَ أَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّما يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُصِيبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ لَفاسِقُونَ.
۵. قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ.
۶. قُلْ هَلُمَّ شُهَداءَكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هذا فَإِنْ شَهِدُوا فَلا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ هُمْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ.
۷. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ حُكْماً عَرَبِيًّا وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا واقٍ.
۸. وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَيْناكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمْرُهُ فُرُطاً.
۹. فَلِذلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ.
۱۰. ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‌ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ.

۴.۲ - اطاعت از هواپرستان ال‌کتاب


اطاعت از هواپرستان اهل‌کتاب پس از اتمام‌حجّت الهى موجب قرار گرفتن در زمره ظالمان:
وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَ ما أَنْتَ بِتابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَ ما بَعْضُهُمْ بِتابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ.

۴.۳ - سبب تباهی آسمان‌ها و زمین


پيروى حق از هوا و هوس هواپرستان سبب تباهى در آسمانها و زمین و موجودات در آنها:
وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْناهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ.

۴.۴ - محرومیت از ولایت و امداد الهی


اطاعت از هواپرستان موجب محروم شدن از هر نوع ولایت و امداد الهی:
وَ لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى‌ حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.

۴.۵ - هلاکت و سقوط انسان


اطاعت از هواپرستان سبب هلاکت و سقوط انسان:
فَلا يَصُدَّنَّكَ عَنْها مَنْ لا يُؤْمِنُ بِها وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَتَرْدى‌.

۵ - اعراض از پرستش‌كنندگان نفس‌



••• پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله مأمور به اعراض از هواپرستان تكذيبگر پس از اتمام‌حجّت بر آنان:
وَ إِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَ يَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنَ الْأَنْباءِ ما فِيهِ مُزْدَجَرٌ حِكْمَةٌ بالِغَةٌ فَما تُغْنِ النُّذُرُ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ.

••• پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله مأمور به اعراض از شفاعت براى هواپرستان در قیامت:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنَ الْأَنْباءِ ما فِيهِ مُزْدَجَرٌ حِكْمَةٌ بالِغَةٌ فَما تُغْنِ النُّذُرُ . بنا بر قولى مقصود از «عنهم ...» اين است كه در قيامت هنگامى كه تكذيبگران هواپرست از تو (پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله) درخواست شفاعت كردند از ايشان اعراض نما همانگونه كه در دنیا آنها دعوت تو را نپذيرفتند.

۶ - بى‌ارزشى پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان انسانهايى فاقد ارزش و اعتبار در قیاس با انسان‌هاى با بصیرت:
أَ فَمَنْ كانَ عَلى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ.

۷ - بى‌بصيرتى پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان فاقد هرگونه بصيرت و بینایی در امور خود:
أَ فَمَنْ كانَ عَلى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ.

۸ - پرستش‌كنندگان نفس در قيامت‌




۸.۱ - بی‌اثر بودن پندگیری


بى‌اثر بودن تذکّر و پندگیری هواپرستان پس از فرا رسيدن قیامت:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ ما ذا قالَ آنِفاً أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ‌ فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها فَأَنَّى لَهُمْ إِذا جاءَتْهُمْ ذِكْراهُمْ.

۸.۲ - اجابت سریع منادی


اجابت سريع منادی محشر از سوى هواپرستان تكذيبگر عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله، در قيامت:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ مُهْطِعِينَ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكافِرُونَ هذا يَوْمٌ عَسِرٌ.

۸.۳ - سرگردانی


سرگردانی و بى‌هدفى هواپرستان تكذيبگر عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله در قيامت:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ.

۸.۴ - خواری و ذلت


خواری و ذلّت هواپرستان تكذيبگر عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله در قيامت:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ.

۸.۵ - پراکندگی


پراكنده شدن هواپرستان عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله در عرصه محشر همانند ملخ‌ها پس از خروج از قبرهایشان:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ.

۸.۶ - هول‌انگیز بودن


قیامت امرى ناشناخته و هول‌انگيز براى هواپرستان تكذيبگر عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ.

۸.۷ - ترس ووحشت


چشمان هواپرستان در قيامت نمايانگر ترس و خوارى ايشان از وحشت آن روز:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ.

۹ - پرستش‌كنندگان نفس و قرآن‌



بى‌توجّهى هواپرستان عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله به داستانهاى مهم و حكمت‌آميز قرآن از گذشتگان:
وَ إِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَ يَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنَ الْأَنْباءِ ما فِيهِ مُزْدَجَرٌ حِكْمَةٌ بالِغَةٌ فَما تُغْنِ النُّذُرُ.

۱۰ - پرستش‌كنندگان نفس و محمّد صلى‌الله‌عليه‌وآله



گوش فرا دادن هواپرستان به سخنان پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله بدون هيچ‌گونه فهم و تأمّل:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ ما ذا قالَ آنِفاً أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ.

۱۱ - پستى پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان حق‌ناپذير و خداگريز عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله پست‌تر و گمراه‌تر از چهارپایان:
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا.

۱۲ - پيروى از پرستش‌كنندگان نفس‌




۱۲.۱ - حرمت پیروزی


حرمت پيروى از هواپرستان:
۱. وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَ ما أَنْتَ بِتابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَ ما بَعْضُهُمْ بِتابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ.
۲. وَ أَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّما يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُصِيبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ لَفاسِقُونَ.
۳. قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ.
۴. قُلْ هَلُمَّ شُهَداءَكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللَّهَ حَرَّمَ هذا فَإِنْ شَهِدُوا فَلا تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا وَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَ هُمْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ.
۵. وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ حُكْماً عَرَبِيًّا وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا واقٍ.
۶. فَلِذلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ.
۷. ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‌ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ.

۱۲.۲ - پیروی اهل کتاب از هواپرستان


پيروى اهل‌کتاب از هواپرستان موجب غلوّ آنان در دین خويش:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ.

۱۲.۳ - دوری از رحمت الهی


پيروى از هواپرستان مايه دورى از رحمت الهی:
وَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ يُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيماً.

۱۳ - تحدّى با پرستش‌كنندگان نفس‌



تحدّی پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله با مشرکان هواپرست مبنى بر آوردن كتابى هدايت‌بخش‌تر از تورات و قرآن:
فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى‌ أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى‌ مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ‌ قُلْ فَأْتُوا بِكِتابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ هُوَ أَهْدى‌ مِنْهُما أَتَّبِعْهُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ‌ فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ.

۱۴ - تزيين اعمال پرستش‌كنندگان نفس‌



زیبا جلوه كردن اعمال زشت هواپرستان براى آنان:
أَ فَمَنْ كانَ عَلى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ.

۱۵ - تشبيه پرستش‌كنندگان نفس‌



••• هواپرستان چهارپايانى انسان‌نما:
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا.

••• پراكندگى هواپرستان تكذيبگر در صحنه محشر همانند ملخها پس از خروج از قبرها:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ.

۱۶ - تهديد پرستش‌كنندگان نفس‌



تهدید هواپرستان به سرنوشت شوم در قيامت، از سوى خداوند:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ ما ذا قالَ‌ آنِفاً أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ‌ فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها فَأَنَّى لَهُمْ إِذا جاءَتْهُمْ ذِكْراهُمْ.

۱۷ - جهل پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان انسانهايى جاهل نسبت به مبدأ و معاد:
أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‌ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‌ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‌ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ‌ وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ.

۱۸ - چشمان پرستش‌كنندگان نفس‌



چشمان هواپرستان در قيامت نمايانگر ترس و خوارى آنان از وحشت آن روز:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ.

۱۹ - حق‌ناپذيرى پرستش‌كنندگان نفس‌



••• اكثريّت هواپرستان عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله انسانهايى حق‌ناپذیر:
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا.

••• حق‌ناپذيرى هواپرستان به رغم پيوسته رسيدن سخن الهی به آنان:
فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ‌ وَ لَقَدْ وَصَّلْنا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ.

••• حق‌ناپذيرى هواپرستان به رغم پيوسته نازل شدن قرآن:
وَ لَوْ لا أَنْ تُصِيبَهُمْ مُصِيبَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَيَقُولُوا رَبَّنا لَوْ لا أَرْسَلْتَ إِلَيْنا رَسُولًا فَنَتَّبِعَ آياتِكَ وَ نَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ‌ فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى‌ أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى‌ مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ‌ قُلْ فَأْتُوا بِكِتابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ هُوَ أَهْدى‌ مِنْهُما أَتَّبِعْهُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ‌ فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ‌ وَ لَقَدْ وَصَّلْنا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ.

۲۰ - حمايت از پرستش‌كنندگان نفس‌



حرمت حمايت از هواپرستان:
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا.

۲۱ - خردناورزى پرستش‌كنندگان نفس‌



خردناورزى اكثريّت هواپرستان عصر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا.

۲۲ - خطر پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان خطرى جدّى در برابر شریعت الهی:
۱. وَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ يُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيماً.
۲. وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ‌ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ عَمَّا جاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلْنا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَ مِنْهاجاً وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي ما آتاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ‌ وَ أَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّما يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُصِيبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ لَفاسِقُونَ.
۳. ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‌ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ.

۲۲.۱ - هشدار خداوند به حضرت موسی


هشدار خداوند به موسی (علیه‌السلام) درباره خطر هواپرستان:
فَلَمَّا أَتاها نُودِيَ يا مُوسى‌ إِنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ أَكادُ أُخْفِيها لِتُجْزى‌ كُلُّ نَفْسٍ بِما تَسْعى‌ فَلا يَصُدَّنَّكَ عَنْها مَنْ لا يُؤْمِنُ بِها وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَتَرْدى‌.

۲۲.۲ - مصونیت از خطر هواپرستان


••• بهره‌مندى از بصيرتها، هدایت و رحمت قرآن مصونيّت بخش اهل یقین در برابر خطر هواپرستان:
ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‌ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ‌ إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ‌ هذا بَصائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ.

••• پرهيزكاران بهره‌مند از ولایت خداوندى مصون از خطرهواپرستان:
ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‌ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ‌ إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ‌ هذا بَصائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ.

۲۲.۳ - بازدارنده از قیامت


هواپرستان بازدارنده مردم از آخرت:
إِنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ أَكادُ أُخْفِيها لِتُجْزى‌ كُلُّ نَفْسٍ بِما تَسْعى‌ فَلا يَصُدَّنَّكَ عَنْها مَنْ لا يُؤْمِنُ بِها وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَتَرْدى‌.

۲۲.۴ - هشدار خداوند به مؤمنان


هشدار خداوند به مؤمنان درباره نفوذ آرا و انديشه‌هاى انحرافى هواپرستان ميان مؤمنان:
وَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ يُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيماً.

۲۲.۵ - در خطر بودن پیروان ادیان الهی


پيروان ادیان الهی در خطر پيروى از عقايد پوچ و هواپرستانه گذشتگان خويش:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ.

۲۳ - خواسته‌هاى پرستش‌كنندگان نفس‌




۲۳.۱ - معجزه


هواپرستان خواهان معجزاتى از پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله همانند معجزات موسی (علیه‌السلام):
فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ‌ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى‌ أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى‌ مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ‌ قُلْ فَأْتُوا بِكِتابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ هُوَ أَهْدى‌ مِنْهُما أَتَّبِعْهُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ‌ فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ‌ الظَّالِمِينَ.

۲۳.۲ - طرد مؤمنان نیازمند


هواپرستان خواهان طرد مؤمنان نيازمند از سوى پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَيْناكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمْرُهُ فُرُطاً.

۲۳.۳ - انحراف از قوانین الهی


انحراف از محدوده احکام و قوانین الهی خواست هميشگى هواپرستان:
وَ اللَّهُ يُرِيدُ أَنْ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ وَ يُرِيدُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَمِيلُوا مَيْلًا عَظِيماً.

۲۴ - سازش با پرستش‌كنندگان نفس‌



••• حرمت سازش با هواپرستان:
فَلِذلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ.

••• سازش با هواپرستان و تمايلات نامشروع آنان موجب انحراف رهبران دینی:
فَلِذلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ.

۲۵ - ضلالت پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان انسانهايى گمراه و گمراه‌گر:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ.

۲۶ - ظلم پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان انسانهايى ستمگر:
فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ.

۲۷ - عبرت از پرستش‌كنندگان نفس‌



سرنوشت هواپرستان شايسته تأمّل و عبرت‌گيرى:
۱. وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْ ذلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.
۲. أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا.
۳. أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‌ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‌ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‌ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ.

۲۸ - عبرت‌ناپذيرى پرستش‌كنندگان نفس‌



عبرت نگرفتن هواپرستان عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله از داستانهاى مهم، حكمت‌آميز و عبرت‌آموز قرآن:
وَ إِنْ يَرَوْا آيَةً يُعْرِضُوا وَ يَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنَ الْأَنْباءِ ما فِيهِ مُزْدَجَرٌ حِكْمَةٌ بالِغَةٌ فَما تُغْنِ النُّذُرُ.

۲۹ - عجز پرستش‌كنندگان نفس‌



••• هواپرستان فاقد هرگونه توانایی در برابر خداوند:
ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‌ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ‌ إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ.

••• عجز هواپرستان در برابر خداوند دليل ناروا بودن اطاعت از آنان:
ثُمَّ جَعَلْناكَ عَلى‌ شَرِيعَةٍ مِنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْها وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ‌ إِنَّهُمْ لَنْ يُغْنُوا عَنْكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ.

۳۰ - عقايد پرستش‌كنندگان نفس‌



••• مادّى‌گرايى هواپرستان:
أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‌ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‌ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‌ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ‌ وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ.

••• اعتقاد هواپرستان به انحصار زندگى به حیات دنیایی و نبود معاد:
أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‌ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‌ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‌ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ‌ وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ.

۳۱ - علم پرستش‌كنندگان نفس‌



گمراهی هواپرستان و محروميّت آنان از هدایت الهی به رغم برخوردارى آنان از علم و آگاهی به خداوند:
أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى‌ عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى‌ سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى‌ بَصَرِهِ غِشاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ‌ وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ.

۳۲ - عناد پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان انسان‌هايى معاند با پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله و تعاليم او:
فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا لَوْ لا أُوتِيَ مِثْلَ ما أُوتِيَ مُوسى‌ أَ وَ لَمْ يَكْفُرُوا بِما أُوتِيَ مُوسى‌ مِنْ قَبْلُ قالُوا سِحْرانِ تَظاهَرا وَ قالُوا إِنَّا بِكُلٍّ كافِرُونَ‌ قُلْ فَأْتُوا بِكِتابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ هُوَ أَهْدى‌ مِنْهُما أَتَّبِعْهُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ‌ فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ‌ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ.

۳۳ - غفلت پرستش‌كنندگان نفس‌



••• هواپرستان غافل از قیامت و آینده خويش در آن، به رغم محقّق شدن علائم آن:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ ما ذا قالَ آنِفاً أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ‌ فَهَلْ‌ يَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها فَأَنَّى لَهُمْ إِذا جاءَتْهُمْ ذِكْراهُمْ.

••• هواپرستان انسانهايى غافل تا لحظه فرا رسيدن قيامت:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ حَتَّى إِذا خَرَجُوا مِنْ عِنْدِكَ قالُوا لِلَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ ما ذا قالَ آنِفاً أُولئِكَ الَّذِينَ طَبَعَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ‌ فَهَلْ‌ يَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِيَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها فَأَنَّى لَهُمْ إِذا جاءَتْهُمْ ذِكْراهُمْ.

۳۴ - كثرت پرستش‌كنندگان نفس‌



بسيارى از مردم پيرو هوا و هوس خود و عامل اضلال ديگران با هوای نفس خود:
وَ ما لَكُمْ أَلَّا تَأْكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ قَدْ فَصَّلَ لَكُمْ ما حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ وَ إِنَّ كَثِيراً لَيُضِلُّونَ بِأَهْوائِهِمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ.

۳۵ - گمراهى پرستش‌كنندگان نفس‌




۳۵.۱ - فاقد هدایت الهی


هواپرستان فاقد هدايتهاى الهى:
وَ لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى‌ حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.

۳۵.۲ - گمراه‌ترین انسان‌ها


هواپرستان گمراه‌ترين انسانها:
فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ.

۳۵.۳ - گمراه‌تر از چهارپایان


هواپرستان گمراه‌تر از چهارپایان:
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا.

۳۶ - لجاجت پرستش‌كنندگان نفس‌



لجاجت و حق‌ناپذیری هواپرستان به رغم حكيمانه بودن پيامها و انذارهای الهی:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنَ الْأَنْباءِ ما فِيهِ مُزْدَجَرٌ حِكْمَةٌ بالِغَةٌ فَما تُغْنِ النُّذُرُ.

۳۷ - محروميّت پرستش‌كنندگان نفس‌



هواپرستان محروم از هدایتهای الهی:
فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّما يَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ.

۳۸ - مصاديق پرستش‌كنندگان نفس‌




۳۸.۱ - اهل‌كتاب‌


••• هواپرستى اهل‌کتاب عامل نپذيرفتن قبله پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله حتّى با ارائه هر نوع معجزه‌اى:
وَ لَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ بِكُلِّ آيَةٍ ما تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَ ما أَنْتَ بِتابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَ ما بَعْضُهُمْ بِتابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذاً لَمِنَ الظَّالِمِينَ.

••• هواپرستى اهل‌كتاب عامل نپذيرفتن شریعت پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ عَمَّا جاءَكَ مِنَ الْحَقِّ لِكُلٍ‌ جَعَلْنا مِنْكُمْ شِرْعَةً وَ مِنْهاجاً وَ لَوْ شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ لكِنْ لِيَبْلُوَكُمْ فِي ما آتاكُمْ فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ.

••• گروهى از اهل‌كتاب عصر پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله هواپرستان گمراه و ناشر عقايد غلوّآميز در ميان پيروان خود:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ.

۳۸.۲ - برادران يوسف‌


هواپرستى برادران یوسف عامل اقدام آنان عليه یوسف (علیه‌السلام):
قالُوا يا أَبانا إِنَّا ذَهَبْنا نَسْتَبِقُ وَ تَرَكْنا يُوسُفَ عِنْدَ مَتاعِنا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ وَ ما أَنْتَ بِمُؤْمِنٍ لَنا وَ لَوْ كُنَّا صادِقِينَ‌ وَ جاؤُ عَلى‌ قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ قالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْراً فَصَبْرٌ جَمِيلٌ وَ اللَّهُ الْمُسْتَعانُ عَلى‌ ما تَصِفُونَ.

۳۸.۳ - بلعم باعورا


••• بلعم با عورا فردى هواپرست:
وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْ ذلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.

••• هواپرستى بلعم باعورا سبب سقوط و منسلخ شدن او از معارف الهی:
وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْ ذلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.

••• هواپرستى بلعم با عورا سبب تشبيه او به سگ هار:
وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْ ذلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.

••• هواپرستى بلعم با عورا و سقوط او از مقام معنوى خود داستانى شايسته تأمّل و تفكّر:
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوِينَ‌ وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْ ذلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.

۳۸.۴ - بنى‌اسرائيل‌


••• هواپرستى بنی‌اسرائیل عامل پیمان‌شکنی آنها:
لَقَدْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ أَرْسَلْنا إِلَيْهِمْ‌ رُسُلًا كُلَّما جاءَهُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوى‌ أَنْفُسُهُمْ فَرِيقاً كَذَّبُوا وَ فَرِيقاً يَقْتُلُونَ.

••• هواپرستى بنى‌اسرائيل سبب تكذيب عدّه‌اى از پيامبران و قتل گروهى ديگر از آنان توسط ايشان:
لَقَدْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ أَرْسَلْنا إِلَيْهِمْ رُسُلًا كُلَّما جاءَهُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوى‌ أَنْفُسُهُمْ فَرِيقاً كَذَّبُوا وَ فَرِيقاً يَقْتُلُونَ.

۳۸.۵ - سامرى‌


هواپرستى سامری عامل به انحراف كشاندن بنى‌اسرائيل:
فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَداً لَهُ خُوارٌ فَقالُوا هذا إِلهُكُمْ وَ إِلهُ مُوسى‌ فَنَسِيَ‌ قالَ فَما خَطْبُكَ يا سامِرِيُ‌ قالَ بَصُرْتُ بِما لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُها وَ كَذلِكَ سَوَّلَتْ لِي نَفْسِي.

۳۸.۶ - قابيل‌


••• هواپرستى قابیل سبب اقدام او به قتل برادرش:
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبا قُرْباناً فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِما وَ لَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قالَ إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ‌ فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرِينَ.

••• هواپرستى قابيل سبب خسارت او:
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبا قُرْباناً فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِما وَ لَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قالَ إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ‌ فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرِينَ.

••• هواپرستى قابيل عامل ندامت او:
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبا قُرْباناً فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِما وَ لَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قالَ إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ‌ فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخاسِرِينَ‌ فَبَعَثَ اللَّهُ غُراباً يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوارِي سَوْأَةَ أَخِيهِ قالَ يا وَيْلَتى‌ أَ عَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هذَا الْغُرابِ فَأُوارِيَ سَوْأَةَ أَخِي فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ.

۳۸.۷ - كافران مكّه‌


••• کافران مكّه گرفتار هواپرستى در مخالفت خود با پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ كَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةً مِنْ قَرْيَتِكَ الَّتِي أَخْرَجَتْكَ أَهْلَكْناهُمْ فَلا ناصِرَ لَهُمْ‌ أَ فَمَنْ كانَ عَلى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ.

••• كافران هواپرست مکّه مورد تهديد خداوند به سبب اخراج پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله از مكّه:
أَ فَمَنْ كانَ عَلى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ.

••• كفّار مكّه انسانهايى هواپرست:
وَ كَذَّبُوا وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ وَ كُلُّ أَمْرٍ مُسْتَقِرٌّ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ يَوْمَ يَدْعُ الدَّاعِ إِلى‌ شَيْ‌ءٍ نُكُرٍ خُشَّعاً أَبْصارُهُمْ يَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ مُهْطِعِينَ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكافِرُونَ هذا يَوْمٌ عَسِرٌ.

۳۸.۸ - مشركان‌


••• هواپرستى مشركان عامل نپذيرفتن حقّانیّت قرآن:
وَ الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَفْرَحُونَ بِما أُنْزِلَ‌ إِلَيْكَ وَ مِنَ الْأَحْزابِ مَنْ يُنْكِرُ بَعْضَهُ قُلْ إِنَّما أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ وَ لا أُشْرِكَ بِهِ إِلَيْهِ أَدْعُوا وَ إِلَيْهِ مَآبِ‌ وَ كَذلِكَ أَنْزَلْناهُ حُكْماً عَرَبِيًّا وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا واقٍ.

••• هواپرستى مشركان سبب انكار حقّانيّت رسالت پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله از سوى ايشان:
أَمْ لَمْ يَعْرِفُوا رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ‌ أَمْ يَقُولُونَ‌ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَ أَكْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ كارِهُونَ‌ وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْواءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ فِيهِنَّ بَلْ أَتَيْناهُمْ بِذِكْرِهِمْ فَهُمْ عَنْ ذِكْرِهِمْ مُعْرِضُونَ.

••• صبر جاهلانه مشركان هواپرست بر شرک و بت‌پرستی در برابر دعوت پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ إِذا رَأَوْكَ إِنْ يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُواً أَ هذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا إِنْ كادَ لَيُضِلُّنا عَنْ آلِهَتِنا لَوْ لا أَنْ صَبَرْنا عَلَيْها وَ سَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا.

••• مشركان، گرفتار هواپرستى و پيروى از حدس و گمان به رغم دسترسى به هدايتهاى الهى:
إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ ما تَهْوَى الْأَنْفُسُ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدى‌.

••• هواپرستى مشركان مكّه عامل مبارزه آنان با پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ كَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةً مِنْ قَرْيَتِكَ الَّتِي أَخْرَجَتْكَ أَهْلَكْناهُمْ فَلا ناصِرَ لَهُمْ‌ أَ فَمَنْ كانَ عَلى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ كَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ وَ اتَّبَعُوا أَهْواءَهُمْ.

••• مشركان بت‌پرست، هواپرستان گمراه و هدايت‌ناپذير:
إِنْ كادَ لَيُضِلُّنا عَنْ آلِهَتِنا لَوْ لا أَنْ صَبَرْنا عَلَيْها وَ سَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا.

۳۸.۹ - نصارا


••• نصارای حق‌ناپذير انسانهايى هواپرست:
وَ لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى‌ حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.

••• هواپرستى نصارا عامل ناخشنودى آنان از پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى‌ حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.

۳۸.۱۰ - يهود


••• هواپرستى یهود عامل تكذيب دسته‌اى از انبیا و قتل دسته‌اى ديگر از آنها:
وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ قَفَّيْنا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَ آتَيْنا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّناتِ وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَ فَكُلَّما جاءَكُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوى‌ أَنْفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقاً كَذَّبْتُمْ وَ فَرِيقاً تَقْتُلُونَ.

••• يهوديان حق‌ناپذير انسانهايى هواپرست:
وَ لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى‌ حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.

••• هواپرستى يهود عامل خشنود نشدن از پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
وَ لَنْ تَرْضى‌ عَنْكَ الْيَهُودُ وَ لَا النَّصارى‌ حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى‌ وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.

۳۹ - هدايت ناپذيرى پرستش‌كنندگان نفس‌



••• قادر نبودن پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله بر هدایت هواپرستان:
أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا.

••• قادر نبودن هيچ‌كس بر هدايت هواپرستان گمراه شده از سوى خداوند:
بَلِ اتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَهْواءَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَمَنْ يَهْدِي مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرِينَ.

۴۰ - پانویس


 
۱. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۸.    
۲. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۹.    
۳. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۶.    
۴. مائده/سوره۵، آیه۷۷.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۱۲۰.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۱۴۵.    
۷. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۸. مائده/سوره۵، آیه۴۹.    
۹. مائده/سوره۵، آیه۷۷.    
۱۰. انعام/سوره۶، آیه۱۵۰.    
۱۱. رعد/سوره۱۳، آیه۳۷.    
۱۲. کهف/سوره۱۸، آیه۲۸.    
۱۳. شوری/سوره۴۲، آیه۱۵.    
۱۴. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۸.    
۱۵. بقره/سوره۲، آیه۱۴۵.    
۱۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۷۱.    
۱۷. بقره/سوره۲، آیه۱۲۰.    
۱۸. طه/سوره۲۰، آیه۱۶.    
۱۹. قمر/سوره۵۴، آیات۲-۶.    
۲۰. قمر/سوره۵۴، آیات۳-۵.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۲۸۳.    
۲۲. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۴.    
۲۳. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۴.    
۲۴. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۶.    
۲۵. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۸.    
۲۶. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۲۷. قمر/سوره۵۴، آیات۶-۸.    
۲۸. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۲۹. قمر/سوره۵۴، آیه۶.    
۳۰. قمر/سوره۵۴، آیه۷.    
۳۱. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۳۲. قمر/سوره۵۴، آیه۶.    
۳۳. قمر/سوره۵۴، آیه۷.    
۳۴. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۳۵. قمر/سوره۵۴، آیه۶.    
۳۶. قمر/سوره۵۴، آیه۷.    
۳۷. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۳۸. قمر/سوره۵۴، آیه۶.    
۳۹. قمر/سوره۵۴، آیه۷.    
۴۰. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۴۱. قمر/سوره۵۴، آیه۶.    
۴۲. قمر/سوره۵۴، آیه۷.    
۴۳. قمر/سوره۵۴، آیات۲-۵.    
۴۴. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۶.    
۴۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۴۶. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۴.    
۴۷. بقره/سوره۲، آیه۱۴۵.    
۴۸. مائده/سوره۵، آیه۴۹.    
۴۹. مائده/سوره۵، آیه۷۷.    
۵۰. انعام/سوره۶، آیه۱۵۰.    
۵۱. رعد/سوره۱۳، آیه۳۷.    
۵۲. شوری/سوره۴۲، آیه۱۵.    
۵۳. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۸.    
۵۴. مائده/سوره۵، آیه۷۷.    
۵۵. نساء/سوره۴، آیه۲۷.    
۵۶. قصص/سوره۲۸، آیات۴۸-۵۰.    
۵۷. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۴.    
۵۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۵۹. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۴.    
۶۰. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۶۱. قمر/سوره۵۴، آیه۶.    
۶۲. قمر/سوره۵۴، آیه۷.    
۶۳. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۶.    
۶۴. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۸.    
۶۵. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۳.    
۶۶. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۴.    
۶۷. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۶۸. قمر/سوره۵۴، آیه۶.    
۶۹. قمر/سوره۵۴، آیه۷.    
۷۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۷۱. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۴.    
۷۲. قصص/سوره۲۸، آیه۵۰.    
۷۳. قصص/سوره۲۸، آیه۵۱.    
۷۴. قصص/سوره۲۸، آیات۴۷-۵۱.    
۷۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۷۶. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۷۷. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۴.    
۷۸. نساء/سوره۴، آیه۲۷.    
۷۹. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۸۰. مائده/سوره۵، آیه۴۹.    
۸۱. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۸.    
۸۲. طه/سوره۲۰، آیه۱۱.    
۸۳. طه/سوره۲۰، آیه۱۵.    
۸۴. طه/سوره۲۰، آیه۱۶.    
۸۵. جاثیه/سوره۴۵، آیات۱۸-۲۰.    
۸۶. جاثیه/سوره۴۵، آیات۱۸-۲۰.    
۸۷. طه/سوره۲۰، آیه۱۵.    
۸۸. طه/سوره۲۰، آیه۱۶.    
۸۹. نساء/سوره۴، آیه۲۷.    
۹۰. مائده/سوره۵، آیه۷۷.    
۹۱. قصص/سوره۲۸، آیات۴۸-۵۰.    
۹۲. کهف/سوره۱۸، آیه۲۸.    
۹۳. نساء/سوره۴، آیه۲۷.    
۹۴. شوری/سوره۴۲، آیه۱۵.    
۹۵. شوری/سوره۴۲، آیه۱۵.    
۹۶. مائده/سوره۵، آیه۷۷.    
۹۷. قصص/سوره۲۸، آیه۵۰.    
۹۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۶.    
۹۹. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۱۰۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۴.    
۱۰۱. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۳.    
۱۰۲. قمر/سوره۵۴، آیات۲-۵.    
۱۰۳. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۸.    
۱۰۴. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۹.    
۱۰۵. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۸.    
۱۰۶. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۹.    
۱۰۷. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۳.    
۱۰۸. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۴.    
۱۰۹. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۳.    
۱۱۰. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۴.    
۱۱۱. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۳.    
۱۱۲. جاثیه/سوره۴۵، آیه۲۴.    
۱۱۳. قصص/سوره۲۸، آیات۴۸-۵۰.    
۱۱۴. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۶.    
۱۱۵. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۸.    
۱۱۶. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۶.    
۱۱۷. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۸.    
۱۱۸. انعام/سوره۶، آیه۱۱۹.    
۱۱۹. بقره/سوره۲، آیه۱۲۰.    
۱۲۰. قصص/سوره۲۸، آیه۵۰.    
۱۲۱. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۱۲۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۴.    
۱۲۳. قمر/سوره۵۴، آیات۳-۵.    
۱۲۴. قصص/سوره۲۸، آیه۵۰.    
۱۲۵. بقره/سوره۲، آیه۱۴۵.    
۱۲۶. مائده/سوره۵، آیه۴۸.    
۱۲۷. مائده/سوره۵، آیه۷۷.    
۱۲۸. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۷.    
۱۲۹. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۸.    
۱۳۰. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۶.    
۱۳۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۶.    
۱۳۲. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۶.    
۱۳۳. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۵.    
۱۳۴. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۶.    
۱۳۵. مائده/سوره۵، آیه۷۰.    
۱۳۶. مائده/سوره۵، آیه۷۰.    
۱۳۷. طه/سوره۲۰، آیه۸۸.    
۱۳۸. طه/سوره۲۰، آیه۹۵.    
۱۳۹. طه/سوره۲۰، آیه۹۶.    
۱۴۰. مائده/سوره۵، آیه۲۷.    
۱۴۱. مائده/سوره۵، آیه۳۰.    
۱۴۲. مائده/سوره۵، آیه۲۷.    
۱۴۳. مائده/سوره۵، آیه۳۰.    
۱۴۴. مائده/سوره۵، آیات۲۷-۳۱.    
۱۴۵. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۳.    
۱۴۶. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۴.    
۱۴۷. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۴.    
۱۴۸. قمر/سوره۵۴، آیه۳.    
۱۴۹. قمر/سوره۵۴، آیات۶-۸.    
۱۵۰. رعد/سوره۱۳، آیه۳۶.    
۱۵۱. رعد/سوره۱۳، آیه۳۷.    
۱۵۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیات۶۹-۷۱.    
۱۵۳. فرقان/سوره۲۵، آیات۴۱-۴۳.    
۱۵۴. نجم/سوره۵۳، آیه۲۳.    
۱۵۵. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۳.    
۱۵۶. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۴.    
۱۵۷. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۲.    
۱۵۸. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۱۵۹. بقره/سوره۲، آیه۱۲۰.    
۱۶۰. بقره/سوره۲، آیه۱۲۰.    
۱۶۱. بقره/سوره۲، آیه۸۷.    
۱۶۲. بقره/سوره۲، آیه۱۲۰.    
۱۶۳. بقره/سوره۲، آیه۱۲۰.    
۱۶۴. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۳.    
۱۶۵. روم/سوره۳۰، آیه۲۹.    


۴۱ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۳۱۸، برگرفته از مقاله «پرستش‌کنندگان نفس».    


رده‌های این صفحه : عبادت | موضوعات قرآنی | نفس




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.